Το γρασίδι του Ποσειδώνα

Το γρασίδι του Ποσειδώνα

Κείμενο: Πυρομάλλης Νικόλαος

Η Ποσειδωνία, επιστημονική ονομασία Posidonia Oceanica, πρόκειται για ένα θαλάσσιο φανερόγαμο που απαντάται μόνο στη Μεσόγειο, με τεραστία σημασία στη βιοποικιλότητα και την οικολογία της θάλασσας.
Ο καθένας από εμάς έχει παρατηρήσει στις ακτές ξεβρασμένα υπολείμματα του φυτού αυτού, καφετί από την έκθεση τους στον ήλιο και χαρακτηριστικό ορθογώνιο σχήμα. Ενδεχομένως να έχουν χαρακτηριστεί ως απλά φύκια που χαλάνε την αισθητική της παράλιας που κάποιος θέλει να απολαύσει. Η πραγματικότητα είναι όμως λίγο διαφορετική.
Η Ποσειδωνία, όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει καμιά σχέση με τα φύκια που συχνά συσχετίζεται. Το φύκι είναι ένας πρωτόγονος απλοϊκός φωτοσυνθετικός θαλάσσιος οργανισμός. Αντίθετα η Ποσειδωνία είναι ένα θαλάσσιο φανερόγαμο, δηλαδή ένα πολυετές δέντρο της θάλασσας με σύστημα ριζών, «κορμό», φυλλώματα, λουλούδια αλλά και καρπό. Η Ποσειδωνία φύεται σε βάθη από 2-3 μέτρα έως και 50 μέτρα, κάτι που εξαρτάται από τη θολερότητα των νερών της περιοχής. Το μήκος τον φύλλων της φτάνει και τα 2 μέτρα ενώ ο καρπός της, που επιπλέει, έχει ονομαστεί από τους ψαράδες ως «ελιά της θάλασσας».


Οικολογική σημασία

Η Ποσειδωνία, όπως και αλλά θαλάσσια φανερόγαμα, σχηματίζουν εκτενή λιβάδια στον αμμώδη πυθμένα. Η διαφορά των λιβαδιών Ποσειδωνίας με αυτά των υπολοίπων φανερόγαμων έγκειται στην πυκνότητα και την πολυπλοκότητα αυτών, κάτι που προσδίδει στην Ποσειδωνία τη μοναδική της οικολογική σημασία.
Η συμβολή της Ποσειδωνίας στο θαλάσσιο οικοσύστημα γίνεται εύκολα αντιληπτή, απλά παρατηρώντας αμμώδεις βυθούς όπου απαντάται και βυθούς χωρίς την παρουσία της. Θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν σαν οάσεις ζωής, ιδιαίτερα σε περιοχές χωρίς βραχώδες υπόστρωμα. Ο ρόλος της Ποσειδωνίας στον βυθό είναι αντίστοιχος με αυτόν των δέντρων στη στεριά: σταθεροποίηση των ιζημάτων, παραγωγή οργανικής ύλης, οξυγόνωση του νερού, δημιουργία καταφυγίου για θαλάσσιους οργανισμούς.
Στα λιβάδια Ποσειδωνίας βρίσκουν καταφύγιο πάνω από 300 είδη χλωρίδας και 1000 είδη πανίδας. Αποτελεί καταφύγιο πολλών ψαριών, χώρος αναπαραγωγής, απόθεσης αυγών και προστασίας από θηρευτές. Το σημαντικότερο όλων όμως είναι η λειτουργιά του ως «βρεφονηπιακός σταθμός» πολλών πελαγικών ειδών, σημαντικών και για την αλιεία. Δηλαδή ένα μέρος, όπου ο γόνος μπορεί να αναπτυχθεί προστατευμένος σε μεγάλο βαθμό από κυματισμούς, ρεύματα και θηρευτές.
Η παρουσία αυτών των καφετί φύλλων στην ακτή, κάτι που για πολλούς είναι ένδειξη μόλυνσης και κατά συνέπεια αποτρεπτικός παράγοντας για την επιλογή μιας παράλιας, είναι ένδειξη για το ακριβώς αντίθετο. Η Ποσειδωνία αναπτύσσεται μόνο σε καθαρά και διαυγή νερά και κατά συνέπεια αποτελεί δείκτης υγείας του τοπικού οικοσυστήματος.
Όσο παράξενο και αν ακούγεται, ένας από τους λογούς που η Ελλάδα, ειδικότερα, έχει τόσες πολλές και όμορφες παραλίες είναι τα πολλά λιβάδια Ποσειδωνίας που υπάρχουν (υπήρχαν) στον Ελληνικό χώρο. Η Ποσειδωνία, όπως προαναφέρθηκε, φύεται σε βάθη 2-3 μέτρων μέχρι και <50 .="">

Κίνδυνοι και προστασία
Η σημαντικότητα των λιβαδιών Ποσειδωνίας και η ανάγκη προστασίας του αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθορίζεται με νομοθετικό πλαίσιο (βλέπε παράθεμα) και πλήθος οδηγιών και από την Ελληνική νομοθεσία.
Όπως γίνεται αντιληπτό, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Ποσειδωνία είναι ο άνθρωπος και οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Στην Ελλάδα πολύ λίγες περιοχές, όπου βρίσκονται λιβάδια Ποσειδωνίας, έχουν χαρτογραφηθεί με συνέπεια η πλειονότητα αυτών να μην προστατεύεται. Οι περιοχές όπου βρίσκονταν ή βρίσκονται λιβάδια Ποσειδωνίας αποτελούν πολύ εύκολα προσβάσιμα και πλούσια αλιευτικά πεδία (οάσεις ζωής), γι αυτό και γίνονται στόχος από τους αλιείς.
Επεκτάσεις λιμανιών, κατασκευή λιμενοβραχιόνων και κυματοθραυστών, αγκυροβόληση πλοίων, ευτροφισμός, χημική ρύπανση και χρήση αλιευτικών εργαλείων βυθού (πεζότρατες, δίκτυα τράτας, δράγες, γρι-γρι, γρίπους συρόμενους από σκάφος) αποτελούν τις βασικότερες αίτιες καταστροφής των λιβαδιών Ποσειδωνίας. Ο ρυθμός ανάπτυξης της Ποσειδωνιίας δεν ξεπερνά τα 2-3 εκατοστά το χρόνο. Συνεπώς, μία «τούφα» που ξεριζώνεται από μία άγκυρα χρειάζεται δεκαετίες για να επανέλθει ενώ ένα λιβάδι που καταστρέφεται από μία τράτα μπορεί να χρειαστεί αιώνες.
Τα πιο επεκταμένα λιβάδια Ποσειδωνίας βρίσκονται στο Ιόνιο πέλαγος και στη Δυτική Ελλάδα γενικότερα, καθώς σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα χαρακτηρίζεται από μικρότερους κυματισμούς, μεγαλύτερη διαύγεια των νερών και πιο ήπια αλιευτική δραστηριότητα. Παρόλο που αποτελούν μόλις το 1% της πρωτογενούς παραγωγής στη θάλασσα, αποθηκεύουν στο ίζημα το 12% της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα των ωκεανών.
Εν κατακλείδι τα λιβάδια Ποσειδωνίας δεν έχουν μόνο τεραστία οικολογική σημασία για τις θάλασσες, αλλά μπορούν να αποτελέσουν και πόλο έλξης του καταδυτικού τουρισμού, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν έντονοι γεωλογικοί σχηματισμοί ή βραχώδες υπόστρωμα (νομός Ηλείας). Ενδεικτικά αναφέρεται το παράδειγμα της Ibiza στην Ισπανία όπου έχει βρεθεί το μεγαλύτερο λιβάδι Ποσειδωνίας στη Μεσόγειο (>80Km).

Παράθεμα
Καθεστώς προστασίας

• Συνθήκη της Βέρνης, Παράρτημα I : Άμεσα προστατευόμενο είδος χλωρίδας.

• Ευρωπαϊκή Οδηγία Οικοτόπων 92/43/ CEE της 21/05/1992 και μεταγενέστερη

προσαρμογή 97/62/ CE της 27/11/1997, περιλαμβάνουν την προστασία της Posidonia

oceanica ως οικότοπος προτεραιότητας 1120.

• Συνθήκη της Βαρκελώνης : Παράρτημα II αναφέρει την Posidonia oceanica ως
κινδυνεύον είδος.
• Αλιευτική νομοθεσία: Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) 1626/94 του Συμβουλίου
της 27/6/94 για τη θέσπιση τεχνικών μέτρων διατήρησης των αλιευτικών πόρων στ
Μεσόγειο, απαγορεύεται η χρήση συρόμενων εργαλείων πάνω από θαλάσσια λιβάδια
Ποσειδωνίας.



• Συνθήκη του Alghero (1995).



• Κόκκινη βίβλος Μεσογείου

Πυρομάλλης Νικόλαος



(Πανεπιστήμιο Αιγαίου, σχολή Περιβάλλοντος, τμήμα Θαλάσσιων Επιστημών)



Μέλος και επιστημονικός σύμβουλος Υδροναυτών παραρτήματος νομού Ηλείας

ΚΑΤΑΔΥΣΗ ΣΤΟΝ ΑΙ-ΜΗΝΑ

Οι προσδοκίες μας επαληθεύτηκαν και έτσι καταφέραμε το σάββατο να ξαναβρεθούμε στην παραλία του οικισμού του αι-μηνά για μια χαλαρή βουτιά σε μικρό βάθος με μεγάλο χρόνο βυθού. Κυρίαρχο στοιχείο οι πολλές τρύπες και σχισμές που φιλοξενούσαν αρκετά χταπόδια που μάλλον φύλαγαν τα αυγά τους και η κοντινή παρουσία μας δεν τα αποσπούσε από το καθήκον τους. Έτσι ενώ θα κρυβόντουσαν υπό φυσιολογικές συνθήκες αυτά δεν μετακινούνταν καθόλου από τη φωλιά τους ούτε για να κρυφτούν πιο μέσα.

ΑΠΡΙΛΙΑΤΙΚΕΣ ΒΟΥΤΙΕΣ

Παρόλι την υπομονή τους χειμωνιάτικους μήνες κάθε φορά που λέγαμε να πάμε για μια βουτιά ο καιρός λες και ήξερε τις μέρες και τα σαββατοκύριακα. Ο τρελοαέρας δεν μας άφηνε να δούμε θάλασσας πρόσωπο. Με την είσοδο του Απρίλη όμως, σαν ψέματα μας φάνηκε και είχαμε δύο στα δύο και ίσως να κάνουμε και το τρία στα τρία αν προλάβουμε και αυτό το σάββατο μιας και υπάρχει και η συνεδρίαση της Αλκυώνης την ίδια μέρα. Στη περιοχή της πλαζ βραχάκια στην Ιτέα εμπρός από το καταδυτικό μας στέκι είναι οι φωτογραφίες που ακολουθούν. Η θερμοκρασία του νερού 14-15 βαθμούς κελσίου στολές 5-7 χιλιοστά και η χαρά μας μεγάλη μιας και γυρίσαμε πάλι κοντά στο θαλάσσιο στοιχείο μετά από αρκετό καιρό.

Υ-ΦΩΤΟ: Τ. Δροσόπουλος-Φυσικός, Εκπαιδευτής Αυτόνομης Κατάδυσης

Θέμα: Πανευρωπαϊκή Συλλογή Υπογραφών ΕΝΑΝΤΙΑ στην Ιδιωτικοποίηση του Νερού

Η Κομισιόν προωθεί την ιδιωτικοποίηση του νερού σε όλη την Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ήδη περισσότεροι από 850.000 Γερμανοί έχουν υπογράψει ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού, χιλιάδες πολίτες από όλη την Ευρώπη, αλλά μόλις 719 Έλληνες! Δεν είπαν βέβαια και τα ΜΜΕ τίποτα γι αυτό!



Η συλλογή υπογραφών γίνεται εντός επίσημου ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου.



Μόλις συγκεντρωθεί ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός υπογραφών από 7 χώρες, τότε δεσμεύεται η Κομισιόν να επανεξετάσει το ζήτημα! Τον ελάχιστο αριθμό έχουν πιάσει ήδη οι Γερμανία, Αυστρία και Βέλγιο, ενώ Ελλάδα και Κύπρος έχουν τον χαμηλότερο αριθμό υπογραφών!

Ενημερώσου, αν συμφωνείς ψήφισε*

http://www.right2water.eu/el

*Βάσει των νόμων της Ελλάδας, για να είναι έγκυρη η υπογραφή σου στην επίσημη αυτή διαδικασία, πρέπει να βάλεις και τα στοιχεία ταυτότητάς σου



Σχετικοί σύνδεσμοι ενημέρωσης:

http://www.right2water.eu/el

savegreekwater.org

«Θα το κάνω, αν το κάνεις» το φετινό σύνθημα για την 'Ωρα της Γης

Δημοτικοί λαχανόκηποι, πεζοδρομήσεις, θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων, ανταλλακτικά παζάρια, εβδομαδιαίες ποδηλατάδες, δημιουργία πάρκων περιβαλλοντικής αγωγής, αποτελούν κάποιες από τις δεσμεύσεις τις οποίες έχουν αναλάβει οι 17, μέχρι στιγμής, δήμοι της χώρας που συμμετέχουν στην Ώρα της Γης 2013, που διοργανώνει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς, στις 23 Μαρτίου.



Φέτος, η παγκόσμια εκστρατεία της WWF υιοθετεί το σύνθημα: «Θα το κάνω, αν το κάνεις», το οποίο βασίζεται στη δημιουργία προκλήσεων που ωφελούν το περιβάλλον, την κοινωνία, αλλά και την ίδια την καθημερινότητα.


Η γνωστή δράση των τελευταίων χρόνων από τη WWF, με χιλιάδες κτίρια να σβήνουν τα φώτα τους, συντονισμένα, για κάποιο χρονικό διάστημα ένα συγκεκριμένο βράδυ, φέτος εμπλουτίζεται με πιο στοχευμένες κινήσεις..


Συμμετέχουν φορείς, μεμονωμένοι πολίτες, παρέες και διάφορες ομάδες. Κάθε χώρα επικεντρώνει σε τρεις θεματικές δράσεις. Στην Ελλάδα, τα τρία «Θα το κάνω, αν το κάνεις» αφορούν τις προκλήσεις: «αν πρασινίσεις το μπαλκόνι σου», «αν χαρίσεις ένα αντικείμενο που δεν χρειάζεσαι» και «αν χρησιμοποιείς τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ), το ποδήλατο ή τα πόδια για τις μετακινήσεις σου».


Στη διαδικτυακή πλατφόρμα της Ώρας της Γης, ο κάθε πολίτης, όπως και οι δήμοι, μπορεί να καταθέσει τον δικό του προσωπικό τρόπο, με τον οποίο θα πείσει τους συμπολίτες του να ακολουθήσουν μία από τις τρεις θεματικές δράσεις για μία καλύτερη ζωή.


«Οι συμμετέχοντες αναλαμβάνουν μια προσωπική δέσμευση και την κοινοποιούν μέσω της ιστοσελίδας τής καμπάνιας. Όσοι επισκέπτες θέλουν, αποδέχονται την πρόκληση και έτσι η πρόταση ενεργοποιείται», εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο Γιώργος Βελλίδης, υπεύθυνος επικοινωνίας του WWF.


Για παράδειγμα, ο δήμος Κοζάνης θα πεζοδρομεί κάθε Κυριακή την οδό Μακεδονομάχων, οδό που καταλήγει στην κεντρική πλατεία της πόλης, αν οι δημότες χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ, ο δήμος Αγίας Παρασκευής θα δημιουργήσει πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής, αν οι δημότες προσφέρουν ένα τουλάχιστον είδος πρώτης ανάγκης ή είδος διατροφής μακράς διάρκειας για το κοινωνικό παντοπωλείο και το κοινωνικό μαγειρείο του δήμου, ενώ ο δήμος Καβάλας θα δημιουργήσει την «Κυριακή της Ανταλλαγής» στην πόλη, αν οι δημότες χαρίσουν ένα αντικείμενο που δεν χρειάζονται.


Αντίστοιχα, πολλές είναι και οι προσωπικές δεσμεύσεις που αναρτώνται στη σελίδα της Ώρας της Γης. Ο ηθοποιός Νίκος Ορφανός δεσμεύεται να παίξει κιθάρα στον δρόμο, «αν χαρίσεις ένα αντικείμενο που δεν χρειάζεσαι», όπως δηλώνει στο βίντεο που «ανέβασε» στον ιστότοπο και ο Δημήτρης Κορούμπαλης θα μεταφυτεύσει την τρίμετρη αροκάριά του στο πάρκο, αν κάποιος φυτέψει το μπαλκόνι του. Οι πολίτες, λοιπόν, που προτίθενται να χαρίσουν κάτι ή να πρασινίσουν το μπαλκόνι, με ένα «κλικ» στην ιστοσελίδα της WWF αποδέχονται την πρόκληση και ο κ. Ορφανός και ο κ. Κουρούμπαλης, με τη σειρά τους, πρέπει να προχωρήσουν στις υποσχέσεις τους.

Με το σβήσιμο των φώτων, θα συμμετάσχουν μέχρι στιγμής οι δήμοι Θηβών, Φολεγάνδρου, Βριλησσίων, δυτικής Αχαΐας, Μεταμόρφωσης και Ξάνθης.


Η Ώρα της Γης ξεκίνησε, το 2007, στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, όπου 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι και 2.100 επιχειρήσεις έσβησαν τα φώτα τους. Την επόμενη χρονιά, η καμπάνια πήρε διεθνή χαρακτήρα, όταν συμμετείχαν 371 πόλεις από 35 χώρες. Το 2009, η Ελλάδα παίρνει για πρώτη φορά μέρος και καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση, με τη μεγαλύτερη συμμετοχή ανάμεσα σε 88 χώρες. Κάθε χρόνο, οι χώρες που συμμετέχουν αυξάνονται (το 2010, 128 χώρες, το 2011, 135 χώρες και το 2012, 152 χώρες) και όλο και περισσότερα κτίρια για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα «βυθίζονται» στο σκοτάδι.


Το 2011, είναι η χρονιά που η Ώρα της Γης έχει στόχο να ξεπεράσει τον εαυτό της, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν τι άλλο μπορούν να κάνουν για την προστασία του πλανήτη, πέρα από το να κατεβάζουν τους διακόπτες του ηλεκτρικού. Το 2012, ξεκινά, σε πρώτη φάση, η πρόκληση του «θα το κάνω, αν τα κάνεις», που συνεχίστηκε και φέτος, με τη διαφορά πως, το 2013, κάθε χώρα επικεντρώνεται σε τρεις θεματικές δράσεις, αναφέρει ο κ. Βελλίδης. Πέρσι, ήταν περιορισμένο στο ότι ο καθένας ανέβαζε μια πρόκληση δικής του έμπνευσης που σχετιζόταν με την προστασία του περιβάλλοντος, για παράδειγμα «θα πηγαίνω στη δουλειά με το ποδήλατο, αν 30 άτομα δηλώσουν πως θα κάνουν ανακύκλωση».



«Στην προσπάθεια των δήμων δίνεται ιδιαίτερη βάση» επισημαίνει ο κ. Βελλίδης, «μιας και οι ενέργειές τους αποτελούν κληρονομιά που θα μείνει. Φεύγουμε από τη διόλου αμελητέα προσφορά των προηγούμενων χρόνων και προχωράμε στη βελτίωση της ζωής των πολιτών, μέσα σε καιρούς κρίσης».

ΕΚΤΑΚΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Καλούμε τα μέλη μας την Κυριακή 3 Μαρτίου και ώρα 6 στην Ιτέα με θέμα:

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ – ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΙΤΕΑΣ. Η τρέχουσα γενικότερη κατάσταση της περιοχής αλλά και όλης της Χώρας έχει δημιουργήσει πρωτόγνωρες συνθήκες μέσα στις οποίες η οργάνωση της λειτουργίας της οικονομίας έχει γίνει επιτακτική ανάγκη. Στοιχείο αυτής ανάγκης αποτελεί και ο Χωροταξικός σχεδιασμός που για πρώτη φορά θα πάρει την διάσταση που απαιτείτε και θα καθορίσει το μέλλον κάθε τόπου και του δικού μας. Σε αυτή την διαδικασία αυτή την φορά δεν θα υπάρχουν περιθώρια λάθους. Λάθος αναπτυξιακός προσανατολισμός θα έχει σοβαρές και συγκεκριμένες επιπτώσεις για τα επόμενα πολλά χρόνια. Για πρώτη φορά στην ιστορία της περιοχής μας, έξι Σύλλογοι, ένας εκ των οποίων και ο δικός μας, διοργανώσαμε ενημερωτική εκδήλωση με θέμα «Χωροταξικός Σχεδιασμός» που πραγματοποιήθηκε στην Ιτέα στις 8-12-2012. Στην εκδήλωση αυτή παρουσιάστηκαν οι βασικές έννοιες του Χωροταξικού σχεδιασμού και αναλύθηκαν και απομυθοποιήθηκαν όποιες γνώσεις χρειάζεται κάποιος μη ειδικός  προκειμένου όλοι να μπορούνε να καταλάβουμε και να συμμετέχουμε στην διαδικασία αυτή που εξελίσσεται σε τρέχοντα χρόνο. Η διαδικασία θα οδηγήσει σε αποτέλεσμα που θα δεσμεύει τον τόπο μας άρα που μας αφορά όλους μας. Η συμμετοχή κάθε πολίτη σε αυτή την διαδικασία είναι πολύτιμη και καθοριστική.  Αυτό που αποτελεί βάση του σχεδιασμού είναι ο οικονομικός αναπτυξιακός   χαρακτήρας της τοπικής οικονομίας, βασικό στοιχείο του οποίου είναι το λιμάνι της Ιτέας και το θαλάσσιο στοιχείο του Κρισσαίου κόλπου γενικότερα. Οι αναπτυξιακή κατεύθυνση που θα επιλεγεί για όλη την περιοχή ταυτίζεται  με τον αναπτυξιακό χαρακτήρα του λιμανιού της Ιτέας και όποια και να είναι η τελική απόφαση θα έχει και συγκεκριμένες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον του Κρισσαίου κόλπου που αποτελεί και το στοιχείο δράσης του Συλλόγου μας. Η διαδικασίες του Χωροταξικού Σχεδιασμού βρίσκονται σε εξέλιξη και έχουν συγκεκριμένες προθεσμίες μετά τις οποίες οι αποφάσεις θα παρθούν με ή χωρίς την συμμετοχή μας. Η σύγκληση της ολομέλειας αφορά την ενημέρωση μας σαν άτομα αλλά και σαν Σύλλογος, η συζήτηση και η λήψη σχετικών αποφάσεων που θα καταθέσουμε στην συνέχεια στις αρμόδιες αρχές. 

                                              Εκ του Δ.Σ 

Ελεύθερη κατάδυση και διατροφή.

Των Νίκου Νικολάου, εκ. ελεύθερης κατάδυσης

και Πέτρου Αριστείδου, διπλωματούχου Γυμναστή Φυσικής Αγωγής

Η ελεύθερη κατάδυση είναι από τα συναρπαστικότερα αθλήματα στον κόσμο, ίσως όμως και το πιο απαιτητικό.
Οι παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη τις πλείστες φορές για μεγιστοποίηση της αθλητικής απόδοσης είναι η βελτίωση της φυσικής μας κατάστασης, η βελτίωση της τεχνικής, ο κατάλληλος εξοπλισμός, όπως επίσης και ένα σωστά διαμορφωμένο διατροφικό πρόγραμμα.
Η σωστή διατροφή αποτελεί τη βάση της πνευματικής και σωματικής υγείας όλων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που ασχολούνται με τον αθλητισμό ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά.
Όσοι ασχολούνται με τον αθλητισμό πρέπει να επιλέγουν τροφές που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Οι ανάγκες του κάθε αθλητή σε θρεπτικά συστατικά καθορίζονται από τις αθλητικές του δραστηριότητες. Κυρίως, όσοι αθλούνται έχουν αυξημένες ανάγκες σε νερό, θερμίδες, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, ηλεκτρολύτες κτλ.

ΝΕΡΟ

Το νερό είναι το σημαντικότερο συστατικό στη διατροφή. Η ποσότητα των υγρών που παίρνει ένας αθλητής είναι ένα από τα καθοριστικά για την απόδοσή του στοιχεία.
Το 60-70% του ανθρώπινου οργανισμού αποτελείται από νερό. Μείωση του κατά 2-3% μπορεί να επιφέρει αρνητική απόδοση και κατά 5-7% επικίνδυνη αφυδάτωση με ζαλάδες, υπερθέρμανση κτλ.

Συνιστάται 1 ml νερού ανά θερμίδα που καταναλώνεται ή 30-45 ml ανά κιλό βάρους.

Συγκεκριμένα :

2 ποτήρια νερό 2 ώρες πριν την άσκηση

1 ποτήρι νερό 15-20 λεπτά πριν την άσκηση

ι/2 ποτήρι νερό κάθε 20 λεπτά κατά τη διάρκεια της άσκησης

2-3 ποτήρια νερό για κάθε 30 λεπτά μετά το τέλος της άσκησης.

ΘΕΡΜΙΔΕΣ

Οι ανάγκες των αθλητών για ενέργεια είναι πολύ μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες ατόμων της ίδιας ηλικίας και γένους που δεν αθλούνται. Είναι πολύ σημαντικό όχι μόνο να πάρουμε αρκετή ενέργεια, αλλά και να την πάρουμε από τις πιο κατάλληλες πηγές.



Η επιπρόσθετη ανάγκη για θερμίδες στους αθλούμενους εξαρτάται από την ένταση, τη διάρκεια και τη συχνότητα της άσκησης.

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ

Η άσκηση αυξάνει τις ανάγκες του οργανισμού για υδατάνθρακες, γιατί αποτελούν την κυριότερη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Οι υδατάνθρακες γεμίζουν τις αποθήκες γλυκογόνου (στο συκώτι και τους μυς) και κατά την άσκηση τροφοδοτούν το μυαλό και τους μυς με γλυκόζη (ζάχαρη – κύριο καύσιμο του οργανισμού).

Η έντονη άσκηση και η σκληρή προπόνηση σπαταλά ίσως και όλες τις αποθήκες γλυκογόνου και όταν αυτές αδειάζουν, τότε έρχεται η κούραση. Εάν δεν ξανα-εφοδιάσουμε τον οργανισμό με απλούς υδατάνθρακες (που απορροφούνται εύκολα), τότε η απόδοση και η αντοχή μειώνεται.

Στους αθλητές, η ενέργεια που προέρχεται από υδατάνθρακες πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον το 60% της ολικής ενέργειας που λαμβάνουν καθημερινά.

Οι υδατάνθρακες χωρίζονται (α) στις αμυλούχες τροφές και (β) στις τροφές που είναι πλούσιες σε ζάχαρη. Πλούσιες πηγές αμύλου είναι το ψωμί (κουλούρι, κράκερς), τα μακαρόνια, οι πατάτες, το ρύζι, τα δημητριακά προγεύματος, τα όσπρια, κέικ κτλ. Οι απλοί υδατάνθρακες (ζάχαρη) βρίσκονται στα φρούτα, στους χυμούς φρούτων, στα ισοτονικά -άπηκ3 για αθλητές, στο μέλι, στη μαρμελάδα, στα γλυκά, όπως οι σοκολάτες κτλ.

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

Οι πρωτεΐνες είναι (α) δομικά υλικά όλων των κυττάρων του σώματος, (π.χ. το κολλαγόνο για τη σύνθεση του δέρματος) άρα χρειάζονται για την παραγωγή / ανανέωση των κυττάρων, (β) ορμόνες (π.χ. η ινσουλίνη), (γ) ένζυμα (π.χ. η αμυλάση – απαραίτητη για τη χώνευση των υδατανθράκων) κτλ.



Οι ελαφρά αυξημένες ανάγκες του αθλούμενου σε πρωτεΐνες ικανοποιούνται εύκολα με τις τροφές που περιλαμβάνονται στο διαιτολόγιο του μέσου Έλληνα.

Οι πλουσιότερες πηγές πρωτεϊνών είναι το ψάρι, το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, το κρέας, το γάλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα όσπρια, η σόγια, τα αβγά, και οι ξηροί καρποί.

ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Γραμμάρια πρωτεΐνης / κιλό

Ενήλικας (καθιστική ζωή) 0.9

Ενήλικας (ελαφριά άσκηση) 1.1-1.65

Αθλητής (συναγωνιστική άσκηση) 1.3-2

Έφηβος αθλητής (ανάπτυξη) 2-2.2

Ενήλικας (αύξηση μυϊκού ιστού) 1.5-2

Αθλητής (αδυνάτισμα) 1.8-2.2

ΛΙΠΟΣ

Το λίπος (κυρίως το ζωικό – κορεσμένο) πρέπει να περιορίζεται ακόμα και στην περίπτωση των αθλούμενων. Να αποφεύγονται τα τηγανητά φαγητά και οι τροφές που είναι πλούσιες σε λίπος που δεν διακρίνεται εύκολα, όπως τα αλλαντικά, η μαγιονέζα, είδη αρτοποιείου, η σφολιάτα, τα ολόπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, οι σοκολάτες. Αυτά τα λίπη αυξάνουν τον κίνδυνο για αρτηριοσκλήρωση και προβλήματα καρδίας.

Είναι καλύτερα να προτιμάται το ελαιόλαδο, αλλά σε μικρές ποσότητες (10% των ημερήσιων θερμίδων του ατόμου).

Τα λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες, τόνος, τσιπούρα) περιέχουν ωφέλιμα λιπαρά και καλό είναι να καταναλώνονται 2 φορές την εβδομάδα. Τα λιπαρά που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς (εκτός από το ινδοκάρυδο) είναι επίσης ωφέλιμα.

Συμπληρώματα διατροφής

Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι απαραίτητα, εάν ακολουθείται ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο. Πιθανή χρήση κάποιου συμπληρώματος μπορεί να γίνει μετά από συμβουλή διαιτολόγου.

Ροφήματα για αθλητές


Στην αγορά κυκλοφορούν ειδικά ροφήματα για αθλητές, τα οποία περιέχουν νερό, ζάχαρη (γλυκόζη), διάφορους ηλεκτρολύτες, και, ενδεχομένως, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Τα ροφήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης (συστήνονται συνήθως για δραστηριότητες με παρατεταμένη διάρκεια π.χ. αγώνες καλαθόσφαιρας, τένις κτλ).

Γενικές Συμβουλές


1. Απαραίτητη η κατανάλωση 5 φρούτων ή λαχανικών την ημέρα.

2. Απαραίτητα 2 ή 3 γαλακτοκομικά προϊόντα την ημέρα.

3. Ξεκινήστε την ημέρα σας με ένα σωστό πρόγευμα.

4. Προτιμάτε το ελαιόλαδο ως κύριο λίπος στη διατροφή σας.

5. Αποφεύγετε το τηγάνισμα.

6. Να υπάρχει ποικιλία τροφών.

7. Αυξήστε τη λήψη φυτικών ινών.

8. Αποφύγετε την υπερκατανάλωση αλατιού.

9. Προσοχή στα υγρά, τουλάχιστον 30 ml ανά κιλό λίπους, δηλαδή 2.4 λίτρα για άτομο με βάρος 80 κιλά.

10. Η βάση της διατροφής δεν είναι το κρέας αλλά οι υδατάνθρακες (περίπου 60% της ημερήσιας ενέργειας).

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Είναι ο ρυθμός και ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός αξιοποιεί τα θρεπτικά συστατικά που παίρνει από τη διατροφή. Είναι δηλαδή η μετατροπή των θρεπτικών συστατικών της διατροφής σε βιοχημικά στοιχεία που είτε αποθηκεύονται στο σώμα, είτε αξιοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας.



Παρόλο που ο όρος είναι πιο γενικός για όλα τα θρεπτικά συστατικά, τείνει κυρίως να χρησιμοποιείται για τον ρυθμό που ο οργανισμός σπαταλά ή αποθηκεύει ενέργεια (θερμίδες).



Ο μεταβολισμός συνδυάζει 2 διαδικασίες, αυτές του αναβολισμού και του καταβολισμού.

ΑΝΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Είναι η διαδικασία σύνθεσης ουσιών στο σώμα (π.χ. αύξηση μυϊκής μάζας μετά από σωστή άσκηση και διατροφή ή αύξηση των λιπο-αποθηκών στο σώμα).

ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Είναι η διάσπαση μορίων που περιέχουν ενέργεια (π.χ. απώλεια λίπους μετά από προσπάθεια αδυνατίσματος ή καύση / απώλεια μυϊκού ιστού σε περίπτωση υπερβολικής άσκησης χωρίς την κατανάλωση της απαραίτητης ενέργειας).



Ο βασικός μεταβολισμός (απαιτούμενη ενέργεια σε θερμίδες) για ένα άντρα περίπου 30 χρονών και 80 κιλών, είναι 1800 θερμίδες. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπλέον θερμίδες για τη δραστηριότητα και, κυρίως, τις αυξημένες ανάγκες για τις διπλές προπονήσεις (2 X 90 λεπτά), οι ενεργειακές ανάγκες ανέρχονται στις 2900 – 3200 ημερησίως.

Πόση ώρα χρειάζονται οι τροφές για να χωνευτούν ;



Η τροφή παραμένει μέσα στο στομάχι 2-6 ώρες ανάλογα με τη φύση της.

Οι υδατάνθρακες αδειάζουν από το στομάχι πιο γρήγορα, ενώ το λίπος παραμένει περισσότερο χρόνο.

Οι υδατάνθρακες μένουν στο στομάχι μέχρι και 1.5 -2 ώρες.

Οι απλοί υδατάνθρακες π.χ. ζάχαρη, μέλι, άσπρο ψωμί (γλυκόζη σε Sport drinks, δίνουν πιο άμεση, γρήγορη ενέργεια στους μυς

και το υπόλοιπο σώμα (από 5-30 λεπτά).

Τα φρούτα, το ψωμί ή τα δημητριακά ολικής αλέσεως δίνουν πιο αργή ενέργεια (με αποτέλεσμα ο αθλητής να έχει πιο σταθερή ενέργεια για πιο μεγάλο χρονικό διάστημα).

Οι πρωτεΐνες μένουν στο στομάχι περίπου 4 ώρες (αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο)

Οι λιπαρές τροφές μένουν στο στομάχι περίπου 4 ώρες (αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο).

Το μείγμα και των τριών μένει 4-6 ώρες.

Επειδή παίζει ρόλο και η ποσότητα, ένα σάντουιτς (μικρό γεύμα) χρειάζεται

λιγότερο χρόνο από ένα κυρίως γεύμα π.χ. ρύζι με κοτόπουλο ή μπιφτέκι.

ΙΠΠΟΚΑΜΠΟΙ

Παρέα με τους Ιππόκαμπους






Κείμενο-Φωτό: Κώστας Λαδάς

Ο ιππόκαμπος είναι ίσως το συναρπαστικότερο και πιο περίεργο ζώο που υπάρχει, ώστε πολλοί άνθρωποι να πιστεύουν ότι είναι ένα μυθικό πλάσμα. Πολλοί παλιότεροι βιολόγοι είχαν τόσο μπερδευτεί με αυτό τον οργανισμό που τον ονόμασαν Ιππόκαμπο (ίππος = άλογο, κάμπος<κάμπη = θαλάσσιο τέρας)

 

     

                                      

Ο Ιππόκαμπος ανήκει στο ομώνυμο γένος των ιχθύων, της οικογένειας των συγναθιδών, της κλάσης των ακτινοπτέρυγων και συναντάται στα παράλια, στις Βόρειες θάλασσες, στη Μεσόγειο, σε θερμές περιοχές του Ατλαντικού και στον Ειρηνικό.



Υπάρχουν περίπου 35 είδη σε όλο τον κόσμο, αν και οι επιστήμονες πιστεύουν πως ίσως υπάρχουν περισσότερα από 50 είδη.

Εξ όψεως ο ιππόκαμπος είναι ένας συνδυασμός ζώων αφού έχει το κεφάλι ενός αλόγου, την ουρά του πιθήκου, τη θήκη του καγκουρό, το σκληρό εξωτερικό σκελετό ενός εντόμου, και τα ανεξάρτητα κινούμενα μάτια του χαμαιλέοντα. Είναι επίσης γνωστό ότι αλλάζει το χρώμα του με τέτοια ευκολία και σε τόσες ποικιλίες που θα τον ζήλευε ακόμα και ο χαμαιλέοντας. Τον ονομάζουν και "Αλογάκι της θάλασσας" από το χαρακτηριστικό του κεφάλι που μοιάζει με άλογου.



Οι αρχαίοι συγγραφείς απέδιδαν στον ιππόκαμπο θεραπευτικές ιδιότητες σε αντίθεση με τον Αιλιανό που θεωρούσε πως το κρέας του ιππόκαμπου ήταν δηλητηριώδες.

Οι ιππόκαμποι της Μεσογείου (Hippocampus guttulatus και Hippocampus hippocampus) συνήθως βρίσκoνται σε ρηχά νερά με άφθονη βλάστηση, το συνηθέστερο χρώμα τους είναι φαιοπράσινο στην ράχη με ασπρόμαυρες κηλίδες και ανοιχτόχρωμος στην κοιλιά, αλλά προσαρμόζεται ανάλογα με το χρώμα του περιβάλλοντος στο οποίο ζει, καλά καμουφλαρισμένος και πιασμένος από τα φύκια και την θαλάσσια βλάστηση. Τρέφεται με μικροσκοπικά οστρακοειδή, πλαγκτόν και προνύμφες ψαριών.

Ενδιαφέρον μεγάλο παρουσιάζει η ιδιόρρυθμη ζωοτοκία του, καθώς είναι το μοναδικό ζώο που κυοφορεί το αρσενικό και για αυτό τον λόγο έχει κάτω από την κοιλιακή χώρα έναν ειδικό επωαστικό σάκο, ο οποίος δεν υπάρχει στα θηλυκά κάνοντας έτσι την αναγνώριση του φύλλου πολύ εύκολη υπόθεση.

Την εποχή της αναπαραγωγής η θηλυκή βάζει τα αυγά στην κοιλιά του αρσενικού ο οποίος και τα επωάζει από 2 έως 6 εβδομάδες ,ανάλογα με το είδος! Όταν πλέον είναι έτοιμα να εξέλθουν από την κοιλιά, το αρσενικό πιάνεται από κάποιο σταθερό κλαδί ή φύκι και με αργούς ρυθμούς ξεκινάει την γέννα, με τα μικρά που βγαίνουν να είναι έτοιμα σχηματισμένα άτομα.

 

Έχουν μόνο ένα σύντροφο για όλη τους την ζωή, αν και μια έρευνα Αυστραλών επιστημόνων ισχυρίζεται πως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, όπως δείχνει το άρθρο στην εφημερίδα Έθνος!

''πηγή:http://www.ethnos.gr: Aυστραλοί επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ιππόκαμποι, το μοναδικό ζώο του οποίου κυοφορεί το αρσενικό είναι άστατοι, ομοφυλόφιλοι και με έκλυτο βίο. Mελετώντας τη σεξουαλική συμπεριφορά 90 ιππόκαμπων τριών διαφορετικών ειδών, κατέγραψαν 3.168 σεξουαλικές συναναστροφές, από τις οποίες το 37% ήταν ομοφυλοφιλικές. Oσο για την «κοιλίτσα», φαίνεται όχι μόνο να αρέσει στους ιππόκαμπους, αλλά και να παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του ζώου.Oι ιππόκαμποι με τη μεγαλύτερη κοιλιά είναι εκείνοι που προσελκύουν τους περισσότερους ερωτικούς συντρόφους και, μάλιστα, φλερτάρουν με θηλυκά και αρσενικά πολλές φορές την ημέρα. «H σεξουαλική δραστηριότητα και με αρσενικά και με θηλυκά προκάλεσε σοκ σε πολλούς από εμάς που ασχολούμαστε με τους ιππόκαμπους», σχολίασε ο Π. Mπάλιμορ του Kέντρου Θαλάσσιας Zωής.''

Δεν είναι καθόλου καλός κολυμβητής, λόγω της όρθιας στάσης που κολυμπάει, διανύοντας έτσι πολύ μικρές αποστάσεις. Έχει ένα μικρό ραχιαίο πτερύγιο και δυο πλευρικά σχεδόν στην βάση του λαιμού του, με τα οποία καταφέρνει να διανύσει περίπου 15 εκατοστά το λεπτό, γι' αυτό και αναγκάζεται να περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πιασμένος με την ουρά του σε λεπτά κλαδάκια και φύκια.



Όποιος προσπάθησε να εντοπίσει για πρώτη φορά αυτόν τον ειδικό του καμουφλάζ, σίγουρα θα απογοητεύτηκε από τις αποτυχημένες προσπάθειες ακόμα και αν στεκόταν ακριβώς μπροστά του. Πιο εύκολος είναι ο εντοπισμός του κατά την διάρκεια νυχτερινής κατάδυσης και αυτό λόγω των ματιών του που θα γυαλίσουν λίγο στο πέρασμα του φακού μας, προδίδοντας έτσι την θέση του. Γίνεται ένα με τον περιβάλλοντα χώρο, άλλες πάλι φορές ξαπλωμένος σε μικρές εσοχές του βυθού ακίνητος σαν μικρό σκουπίδι και άλλες τεντωμένος ώστε να μοιάζει με ένα κομμάτι ξύλο που το παρασύρει το ρεύμα. Οι περισσότερες εμφανίσεις του πάντως γίνονται όταν δεν υπάρχει έντονο ρεύμα.



Από την στιγμή που θα τον εντοπίσουμε πρέπει να γνωρίζουμε πως χρειάζεται μεγάλη προσοχή κατά την προσέγγιση μας. Δεν τον αγγίζουμε και προσέχουμε πολύ πως ακουμπάμε στον βυθό γιατί εκεί κοντά υπάρχει και το ταίρι του.



Ντροπαλός από την φύση του θα μας γυρνάει διαρκώς την πλάτη και όσο και αν προσπαθούμε να τον κοιτάξουμε από το πλάι δεν θα το καταφέρουμε αν δεν του δώσουμε τον απαραίτητο χρόνο να μας εμπιστευθεί και να ποζάρει από μόνος του. Έχοντας την δυνατότητα να τον παρατηρήσουμε από πολύ κοντά θα εκπλαγούμε με το εκφραστικό του κοίταγμα, με την συχνότητα και ταχύτητα που κινείται το ραχιαίο του πτερύγιο αλλά και με τον τρόπο που αλλάζει χρωματισμούς ανάλογα με το χρώμα του βυθού που διανύει εκείνη την στιγμή!

Δυστυχώς η ζήτηση των ιππόκαμπων στην αγορά Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής σε συνδυασμό με την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος συνέβαλε στο να βρεθεί ο ιππόκαμπος στη σημερινή δύσκολη θέση του απειλούμενου είδους.Αρκετά από τα είδη είναι καταγεγραμμένα στην Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ζώων του IUCN, ως είδη υπό εξαφάνιση. Και τα δύο είδη ιππόκαμπων της Μεσογείου (H.hippocampus και H.guttulatus) έχουν χαρακτηριστεί ως απειλούμενα, για τα οποία απαιτείται αυστηρή προστασία και προστατεύονται από τη Σύμβαση της Βέρνης.

Τα τελευταία δυο χρόνια έχουν εμφανιστεί αρκετοί ιππόκαμποι σε περιοχές της Αττικής σε σημεία που παλαιοτέρα δεν υπήρχαν, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως υπάρχει ανάκαμψη του πληθυσμού τους, αφού από επιστημονικής πλευράς δεν μπορούμε να το τεκμηριώσουμε. Μπορούμε όμως να προστατεύσουμε αυτό το παράξενο και υπέροχο πλάσμα από την εξαφάνιση, αν αφυπνίσουμε την οικολογική μας συνείδηση μεταδίδοντας την και στις επόμενες γενιές, προτρέποντας κάθε φορά τον διχτυάρη να αφήνει πίσω στην θάλασσα όποιον ιππόκαμπο πιαστεί στα δίχτυα του και τους ανθρώπους να μην τον ζητάνε για στολίδι, αγοράζοντας τον από τους καλοκαιρινούς υπαίθριους πάγκους. Ίσως με αυτόν τον τρόπο σε μερικά χρόνια οι συναντήσεις μας μαζί του να είναι πολύ συχνές!

πηγή ΜΚΟ Υδροναύτες
Στην περιοχή του Κρισσαίου Κόλπου έχουμε δει κάποιες φορές ιππόκαμπους σε ρηχά νερά, τελευταία στη παραλία στη πλαζ βραχάκια.

ΚΟΠΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣ

Σας προσκαλούμε να τιμήσετε με την παρουσία σας, την Κυριακή 3 Φεβρουαρίου στις 11.00 π.μ την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συλλόγου μας, που θα πραγματοποιηθεί στην πλαζ βραχάκια στη Κίρρα.

  ΑΝΑΝΕΩΘΗΚΕ